Anton Pavloviç çehov (Rusça: ?????? ????????? ??????) (29 Ocak 1860, Taganrog, Rusya - 15 Temmuz 1904, Badenweiler, Almanya), Rus tiyatro yazarı ve modern kısa öykülerin kurucularındandır.
Rusya’nın güneyinde Azak Denizi k?yılarındaki Taganrog’da bakkal bir babanın oğlu olarak Dünya’ya geldi.Dört çocuklu bir ailenin ortanca çocu?udur. Babası, ticaretten çok dini konulara e?ilimleri olan sert ve otoriter bir adamdı. Babasının baskısıyla kilise korosunda ilahi söyleyen çehov, ticarette başar? sa?layamayan babasının yerine dükkân işleriyle de ilgilendişinden lise eğitimi uzadıkça uzadı.
çehov, bir süre Yunan çocukların devam ettişi yerel bir okulda okudu. Daha sonra on yıl boyunca lisede Yunan ve Latin klasikleriyle temel bir eğitim gördü. Dü? gücüne fazlas?yla olanak tan?yan bu eğitim çehov’un yaşam? boyunca klasiklerden hoşnut olamamas?na yol açacakt?. “Edebiyat öğretmeni” adlı hikâyesi üniversite yıllarına aittir.
1876’da babasının iflas etmesi üzerine ailesi Moskova’ya göçtü?ünde, kendisi bir a?abeyi ile birlikte Tagangrog’da kalarak liseye devam etti. üç yıl boyunca, henüz çok genç olmasına kar??n kendi hayat?n? kendi kazandı. Zor ko?ullar alt?nda geçen çocukluk yılları, hikâyelerinde çocuklara geniş yer vermesine ve hep hüzünlü, incinmiş çocukları anlatmas?na neden oldu.
1879’da liseyi bitirdi ve Moskova’ya giderek t?p fakültesine girdi; 1884’te doktor oldu. T?p öğrenimi sıras?nda ailenin geçimine katk?da bulunmak için çeğitli dergilerde yazılar yazdı. Bu dönemde yazdığı yazıların? “Melbourne’ün Masalları” adlı kitapta toplayarak üniversiteyi bitirdişi yıl ilk kitabın? yayınladı. çehov, üniversiteyi bitirir bitirmez hekimlişe başladı. “Cerrahl?k”, “Cans?z Ceset”, “Kaçak” adlı hikâyelerini bu dönemde yazdı. Hekimlik çok vaktini aldı??ndan yazmas?na engel olmaya başlay?nca hekimlikten vazgeçip yazarl??a yöneldi. Yazarl???na hekimlişinin izleri görülür. Pek çok kimse onun çarl?k Rusyasını anlat???n?, bir doktorun hastal??? te?his edişine benzetir.
1887’de “Alacakaranl?kta” adlı öykü kitabıyla Rus Akademisi tarafından verilen Puİkin ödülü’nü kazandı. Aynı yıl ilk büyük tiyatro oyunu “?vanov”, Moskova’daki Korsch Tiyatrosunda sergilendi.ünlü öyküsü “6. Ko?u?” 1892’da yayınlandı. Aynı yıl kolera salg?n? olan bölgelerde doktor olarak aktif rol oynadı. Merkez Rusya’da bir Melikhov adın? verdişi bir malikane sat?n alarak ta??ndı ve yaşamında “Melihova dönemi” denilen yeni bir dönem başladı. Bu dönemde yarat?c?l???nın zirvesine ula?t?. Sürekli kendisini ziyaret gelen dostların? malikanede a??rladı.1894 yılının bir bölümünü yurtdışında geçirdi. Bu arada vereme yakalandı, tedavi için K?r?m’a geçti.
1895’te “Mart?” oyununun ilk versiyonunu yazdı. “Sahalin Adas?”n? yayınladı. Tolstoy ile tan??t?. Oyunun St. Petersburg’daki ilk gösterimi başar?s?zl?kla sonuçlandı.
1897’de Köylüler adlı uzun öyküsünü yayınlatt?. 1898’de Sanat tiyatrosunu Stanslavski ile birlikte kuran Nemiroviç-Dantçenko Mart?’y? sahnelemek için çehov’dan izin istedi, bu arada çehov, ilerde evlenece?i aktris Olga Knipper’le tan??t?. Mart? oyunu büyük başar? elde etti. çehov’un babası öldü.
1899’da Vanya Day?’nın ilk gösterimi yap?ldı, Toplu Yap?tlarının ilk cildi yayımlandı.
1901’de üç Kızkarde? sahnelendi; çehov, Kafkasya seyahatinden sonra bir ev yaptırdı?? Yalta’ya döndü ve Olga Knipper ile evlendi.
1904’te “Vişne Bahçesi” Moskova’da sahnelendi. Sa?l??? bozulan çehov, e?i ile birlikte Almanya’ya gitti ve Badenwiller’da öldü.
çehov’un bütün yap?tları ölümünden 40 yıl sonra 20 cilt halinde yayımlandı. Bu yayının 8. cildinde çehov’un say?s? birkaç bine ula?an mektupları yer alır
Türkçe yayımlanan başl?ca yap?tları:
Besleme (1996)
Korkulu Gece (1995)
Seçme öyküler (1997)
Kara Ke?iş (1999)
Toplu Eserler (2000)
Bütün oyunları (2000)
Marangozun Köpe?i Ka?tanka (2001)
Oyunlar (Mart?, Vanya Day?, Vişne Bahçesi,
üç Kızkarde?, Teklif, Jübile, Dü?ün; 2001)
Bir Ta?r’ınalının öyküsü (2002)
Bütün Oyunları (2 cilt, 2002)
Bütün öyküleri (8 cilt, 2002)
Asma Katl? Ev (2003)
Hikâyeler (2005)
Belal? Misafir (2008).
