Bilindişi üzre Sumâme, Osmanl-lar çağ-nda, evlenme, dü-ün-demek, sünnet gibi sevinçli olaylar dolay-s-yla, halk-n da kat-lmas-yla yap-lan ve bikaç gün süren zengin -ölenleri, renkli törenleri, büyük e-lenceleri, ola-anüstü gösterileri, bütün bu -enlikleri betimleyip anlatan kitaplara denilir. Yani Sumâme, kısacas- dü-ün kitabı demektir. Kolayca anla--lmaktadır ki, bu dü-ünler, başl-k parası veremeyip yavuklusunu kaçırdı-- için dama dü-enlerin de-il, sultanların, -ehzadelerin dü-ünleridir.

Cumhuriyet döneminde, Osmanl- -mparatorlu-u çağ-ndaki bu -enliklere ta- çıkartan, k-rk gün k-rk gece süren ve Hüseyin Baykara e-lenceleri örne-i öyle dü-ünler dernekler, döner sitey--nl- nişanlar, görülmemiş -ölenler, duyulmam-- törenler, içkili f-skili aç-l--lar, türlü bin türlü -enlikler yap-lm--sa da, ne yazık ki bütün bunları anlatan bir Cumhuriyet Surnâmesi bugüne dek yazılmamıştır.